----------------------------------
Tex’in hikayesi temelde savaş sonrası İtalyan çizgi romanlarının hikayesidir ve yarım asırdır aralıksız yayınlanıyor olması da bu ülkenin en başarılı yayını olduğunu kanıtlar niteliktedir. Her ne kadar sevgili kovboyumuz ilk yıllarında Amerikan vahşi batı çizgi romanlarının Avrupa’daki bir uzantısı olarak boy gösterdiyse de, 60’lardan itibaren durum tersine dönmüş ve başta Fransa olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinde de uzun süreli bir başarı yakalamıştır.
Tex’in gün ışığını gördüğü yıl 1948’dir. Savaştan hemen sonra İtalya’da pek çok western dergisi yayınlanır olmuştu ve Tex de bunlardan biriydi. Tea Bonelli tarafından yayınlanan dergiyi kocası Gian Luigi Bonelli yazıyordu. Koca Bonelli uzun yıllardır çizgi roman piyasasındaydı ve bu işin emektarlarındandı. Savaş sonrası kağıt sıkıntısı 50’lerin ikinci yarısına dek sürmüştü. Bu sıkıntı sona erdiğinde, Bonelli derginin formatını değiştirme kararı aldı. O zamana kadar tercih edilen ince küçük boyutlu format yerine bizim de bildiğimiz daha kalın ve albenili cilt formatını seçti.
Bu değişiklik işe yaramış olacak ki, 60’lı ve 70’li yıllarda Tex’in tirajı sürekli artış gösterdi. Ancak televizyonun evlere girmeye başladığı 70’li yıllar, İtalyan çizgi roman piyasasının kan kaybettiği bir dönem oldu. Tex neyseki bu durumdan çok fazla etkilenmedi ve oluşturduğu sadık okuyucu kitlesi sayesinde ekonomik zorluklara göğüs germeyi başardı. Okuyucularına televizyonda bulamayacakları bir derinlik ve gerçeklik hissi veren Tex, takip eden yıllarda Bonelli Comics’in büyümesine ciddi bir katkı sağlamış oldu. Öyle ki, oğul Sergi Bonelli’nin devraldığı şirket şu an İtalya’nın en büyük ve en önemli çizgi roman yayıncısı konumunda.
Tex’in kendisi sert mizaçlı bir Texas Ranger’ıdır ve arkadaşlarıyla beraber Vahşi Batı’nın asayişini sağlamaktadır. Ortağı Kit Carson ve Navajo kabilesinin şefi Kırmızı Ok’un kızı Lilith’ten olma oğlu Kit Willer (Navajo yerlilerinin dostu’dur Tex, onların arasındayken Gece Kartalı ismini kullanır), onu bu çabasında yalnız bırakmazlar. Tex Willer’ın Batı’sı Amerikan Western Sineması’nın ve John Wayne’nin Batı’sıdır esasında ama toplumsal değerler daha ağır basmaktadır onun vicdanında. Zamanının çoğunu haydutları, at hırsızlarını, yozlaşmış politikacıları kovalayarak geçirir.
Gian Luigi Bonelli’nin öyküleri tarihsel doğrularla epik macerayı kaynaştırmıştır. Bu sayede senaryolarıyla okuyucuyuyu hayal dünyasına sürüklerken onun zekasına da hitap edebilmiştir. Tex maceralarının hem sürükleyici hem de zekice yazılmış öykülerden oluşması, 56. yaşını kutladığı halde onun her daim taze ve genç kalmasını sağlamıştır.
Dergi ilk yayınlandığında, çizerlik görevini Aurelio Galleppini üstlenmiş ve uzun yıllar boyunca bu görevi büyük başarıyla sürdürmüştür. Bonelli’nin klasik Amerikan macera striplerine duyduğu hayranlığı paylaşmakta olan Galep, sağlam bir anlatım tekniğinin tamamladığı temiz ve gerçekçi bir çizgiye sahipti. Dramatik sahnelerde çok başarılıydı ve öykünün akıcılığına büyük katkıları oluyordu. Sonraki yıllarda yaşı ilerleyen Galep’in görevini Ferdinando Fusco, Guglielmo Letteri ve Jesus Blasco başta olmak üzere pek çok çizer devraldı. Benzer şekilde, Bonelli’nin yerine Claudio Nizzi ve Mauro Boselli gibi yetenekli yazarlar geçti.
Sergio Bonelli’nin yönetimi altında yayınlanan ve hepsi de büyük başarı sağlayan pek çok dergi Tex’in yolundan giderek zeka ürünü öyküler anlattı. Tex’le aynı formatı kullanan Zagor ve Ken Parker Vahşi Batı’yı, Nick Raider ve Julia suç dünyasını, Dylan Dog ve Martin Mystere gezegenimizin esrarlarını anlattı bizlere. Mister No ve sevgili uçağı ise ekolojik mesajlar verdi hepimize.
Bonelli çizgi romanları Avrupa’da Türkçe de dahil olmak üzere pek çok dile çevrildi ve yayınlandıkları her ülkede büyük başarı kazandı. Ancak ne ilginçtir ki Tex’in tek İngilizce çevirisi 1970’lerin ortalarında İngiltere’de yayınlanan kısa süreli bir deneme olmuştur. Yaklaşık 600.000 adetlik aylık tirajıyla Tex, yayıncılık dünyasında hakiki bir fenomendir. Ona ithaf edilmiş pek çok internet sitesi ve fanzin var. Asıl serisine ek olarak yayınlanan Almanac’lar, Tex öyküleri yanında çeşitli yazı ve makalelere yer veriyor. Claudio Nizzi’ye sinematik öyküler yazma imkanı sağlayan ve her birini farklı bir çizerin resmettiği Special’ler ise 240 sayfalık dev formatlarıyla birer telefon rehberini andırıyor. İspanya’dan Victor de la Fuente ve Jose Ortiz, Yeni Zelanda’dan Colin Wilson ve hatta Amerika’dan efsanevi yaratıcı Joe Kubert hep bu Special’ler sayesinde Tex okuyucusuyla buluştu.
Ne ilginçtir ki kendi ülkesinde gözden düşen western, Tex sayesinde İtalya’da parlak bir geleceğe kavuşmuştur.
Kaynak:
500 Great Comic Book Action Heroes, Mike Conroy, Barron’s, A.B.D. 2003
